november 20

Tags

History Speaks: De Bronzen platen uit Benin

1b
De legendarische bronzen platen uit Benin zijn wereldwijd beroemd om de geweldige vakmanschap waarmee ze vervaardigd zijn. Er zijn in totaal duizend van deze platen die vanaf de 13de eeuw werden gemaakt door de Edo. De platen werden zelf van oudsher bewaard in het koninklijk paleis van Benin in Nigeria.

De meeste platen(200) zijn echter in 1897 door de Britse overheersing onrechtmatig meegenomen naar het British Museum. De rest is overgebracht naar andere musea in Europa. Aanvankelijk dachten ontdekkingsreizigers dat bronswerk uit Benin niet door Afrikanen gemaakt kon worden omdat men ze als primitief en wild zag en de bronswerken van zeer goede kwaliteit waren. Er werd zelf beweerd dat deze kennis van metaalbewerking afkomstig was van Portugese handelaren. Het is nu echter duidelijk dat de kennis van metaalbewerking in Benin inheems is( er wordt namelijk nog steeds aan metaalbewerking gedaan via de verschillende gildes).

De gloriejaren van Beninse metaalbewerking lagen in de 15de en 17de eeuw.

Het koninkrijk Benin hechte heel veel waarde aan kunst dus ook aan bronzen platen omdat op deze platen de belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van het koninkrijk werden vastgelegd. Er werd bijvoorbeeld altijd een bronzen beeld vervaardigd als er een koning stierf, dus zijn er op dit moment 170 van deze sculpturen waarvan de oudste uit de twaalfde eeuw is.

1bDe bronswerken uit Benin zijn in de achtiende eeuw uit Benin vervoerd als wraakactie. In 1897 ging generaal James Philips met zes Britse hoogwaardigheidsbekleders, twee zakenmannen, vertalers en 215 werkers naar Sapele in Nigeria. Dit was een reis die vooraf was aangekondigd maar er werd ze door de Beninse autoriteiten op gewezen dat men niet het land in mocht voordat de juiste rituelen waren uitgevoerd. De reizigers waren duidelijk niet onder de indruk van deze waarschuwing. Ze werden omringd door Oba strijders en er waren uiteindelijk maar twee Europeanen die deze expeditie overleefden. In London werd men op de hoogte gebracht van dit voorval dus werd er een expeditie uitgeroepen door admiraal Harry Rawson om wraak te nemen. Deze expeditie deed de hoofdstad van Benin geen goed er vond dan ook een kleine oorlog plaats. Alle kunst-en bronswerken die door de eeuwen heen werden verzameld werden onrechtmatig meegenomen naar Europa. In 1910 ging er zelfs een Duitse onderzoeker Leo Frobenius naar Afrika om kunst te verzamelen voor de Musea in Duitsland, maar er werd echter zo heftig geplunderd dat er nu ongeveer 50 van de 2400 bronzen kunstwerken(het ging niet alleen om platen)in Nigeria zijn. Een groot deel van deze stukken werd privé-eigendom van Britste hoogwaardigheidsbekleders en de rest ging naar de verschillende musea in Europa en Noord-Amerika. Opvallend detail is dat als Nigeria de bronswerken terug wilt zij deze moet opkopen van de musea om ze weer in hun land van herkomst te krijgen.

Het Rijksmuseum voor Volkenkunde heeft ook circa 90 van deze platen in haar collectie.